Drie jaar geleden is er een Europese wet aangenomen waarin vastgelegd is dat sociale media platforms afspraken moeten maken over en vergoedingen beschikbaar moeten stellen voor auteursrechtelijk beschermd materiaal. Pictoright en de beroepsorganisaties voor visuele makers doen sindsdien hun best om hiervoor regelingen te treffen.
Bij sociale media heb je vaak drie relevante partijen. Je hebt de gebruikers die onder andere foto’s delen, je hebt rechthebbenden op die foto’s en je hebt het platform. Uiteraard zijn veel foto’s zelfgemaakte privéfoto’s en voor zover er geen werken van anderen in voorkomen, vallen deze foto’s buiten de discussie. De beoogde regelingen met platforms hebben alleen betrekking op (professioneel) materiaal van rechthebbenden die door anderen worden gedeeld en gebruikt.
Nu is het zo dat gebruikers van sociale media vaak “gratis” gebruik kunnen maken van een platform en het platform anderzijds veel geld verdient met advertenties en verzamelde data. De rechthebbenden, zoals fotografen en andere beeldmakers, ontvangen niets. Dit wordt de value gap genoemd. De nieuwe wet breekt hiermee en stelt dat platforms zich moeten inspannen om toestemming/licenties te verkrijgen van de rechthebbenden voor gebruik van auteursrechtelijk beschermde content op platforms.
Er is veel ophef geweest over de mogelijke toepassing van een uploadfilter, waarmee wordt gesuggereerd dat bij toepassing van deze wet online platforms het onmogelijk zullen maken dat bepaalde werken worden gepost en gedeeld. Maar het is absoluut niet de intentie van Pictoright en de beroepsorganisaties om een uploadfilter te bewerkstelligen. Uitgangspunt is een eerlijke vergoeding voor de professionele makers van beeld dat gebruikt wordt op sociale media. Indien de platforms een redelijke vergoeding betalen zal er helemaal geen uploadfilter nodig zijn. Het wel of niet instellen van zo’n filter is grotendeels afhankelijk van hoe de platforms zich hierin opstellen.
De onderhandelingen lopen. Pictoright voert sinds enige tijd gesprekken met een groot platform met als inzet een collectieve vergoeding voor het gebruik van professioneel beeld. Uiteindelijk wil Pictoright dat er een redelijke vergoeding voor de makers komt die een einde maakt aan de value gap.
Veel makers van Pictoright hebben enkele maanden geleden een nieuw mandaat ondertekend waarbij zij Pictoright machtigen om namens hen op te treden in deze onderhandelingen en dit (nieuwe) collectieve recht voor hen te beheren. Voor de makers die voor hun individuele rechten zijn aangesloten is er geen nieuw mandaat nodig. Het is lastig in te schatten hoe lang de onderhandelingen gaan duren, het zou goed kunnen dat er (eerst) een rechtszaak nodig is om tot een eerlijke afspraak te komen.
Als niet-lid kan je op de hoogte blijven van de activiteiten van de BBK via de nieuwsbrief voor niet-leden.
