BBK Magazine #318 – Kunst en oorlog 1945-2015

Het is dit jaar 70 jaar geleden dat de Tweede Wereldoorlog afliep en 70 jaar geleden dat de BBK vanuit het kunstenaarsverzet werd opgericht. Het thema voor dit meinummer van het BBK Magazine lag voor de hand: kunst en oorlog. We blikken terug en kijken vooruit.

De opkomst van IS en de dreiging van terreur maken dat ook nu vrijheid en vrije expressie niet vanzelfsprekend zijn. Ondertussen neemt antisemitisme toe en wordt ook de houding tegenover de moslimgemeenschap steeds grimmiger. De maatschappelijke discussie verhardt en bevolkingsgroepen worden tegen elkaar uitgespeeld. De politiek lijkt een wespennest geworden, omdat zaken door elkaar lopen; en bewust door elkaar worden gehaald. Er is meer informatie dan ooit tevoren, maar de verwarring is compleet. We worden overvoerd door feiten, filmpjes, foto’s, FB-statussen, maar het betekent geenszins dat we beter geïnformeerd zijn. Kunnen kunstenaars hier nog doorheen prikken?

In dit nummer kijken we daarom naar de gevolgen van de oorlog voor kunst en de kunstenaar zelf en welke rol kunst kan spelen in tijden van onderdrukking en geweld. Maar ook: welke lessen kunnen we trekken voor het heden? Hoe gaan we als samenleving om met deze nieuwe bedreigingen zonder dezelfde fouten te maken als in het verleden en zonder de vrijheden waarvoor we strijden te verliezen? Kan of moet de kunstenaar hier een rol in spelen?

Kunstenaar en Recht kijkt naar de betekenis van vrijheid van meningsuiting en BBK leden brengen oorlog in verhaal en beeld. In het hoofdartikel komen Terezín, de beroepsverboden voor kunstenaars tijdens de oorlog, het Stedelijk Museum Amsterdam in oorlogstijd aan bod en wordt de brug naar het heden geslagen. Ook Veravox gaat bij het Stedelijk Museum Amsterdam op bezoek en in ‘Uit het Archief’ komen de beroepsverboden terug maar dan in het Duitsland van de jaren ’70. In een afdruk van de ondergrondse uitgave ‘De Vrije Kunstenaar’ blikken we vooruit naar de samenleving die na de Tweede Wereldoorlog zou ontstaan en de rol van de kunstenaar daarin.

Maar niet alles is oorlog en verleden; Miryam Schobben onderzoekt de passie van sociaal geëngageerd kunstenaar Carmen Heemels, het adviesbureau bekijkt wat je kunt doen als een officiële instantie niet of traag op je bezwaarschrift reageert en natuurlijk gaan we verder met de geschiedenis van de BBK in de rubriek ‘Jubileum’.

Het BBK Magazine staat nu online voor leden en abonnees. Nog geen abonnee? Neem dan een abonnement op het BBK Magazine en ontvang het volgende nummer direct thuis.

Kunst, oorlog en onderdrukking
Impressies en ervaringen bij het thema oorlog uitgedrukt in woord en beeld. Ingezonden teksten en kunstwerken door leden en vrienden van de BBK.

Fotoreportage
Stedelijk Museum Amsterdam verzorgt een unieke expositie naar aanleiding van 70 jaar vrijheid en recent herkomstonderzoek met nooit eerder vertoond beeld- en archiefmateriaal.

Wat heeft oorlog toch met kunst?
70 jaar na de bevrijding; de impact van de Tweede Wereldoorlog op kunst is nog steeds voelbaar. Wat is het antwoord van kunstenaars op oorlogsgeweld?